Bağış Sepeti

Yasal Uyarı: Kaynak gösterilmeden ve açık link verilmeden sitede yer alan yazılar kullanılamaz.

Ülke Masaları

ORTADOĞU’DA KÜRT SİYASETİ VE BÖLGESEL AKTÖRLER

Muhammed IŞIK

Türkiye’nin Sincar’da  (Şengal) PKK hedeflerini vurmasıyla Ortadoğu’da Kürtlerin durumu yeniden gündeme geldi. Bombardıman sebebiyle yaralanan ve hayatını kaybeden Peşmergeler olması üzerine açıklama yapan Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (IKBY) yönetimi, “Sorunun sebebi sizsiniz, Şengal’den çekilin!” diyerek PKK’ya Sincar’dan çekilme çağrısı yaptı.[i]

Türkiye, uluslararası hukuka uygun olarak zaman zaman terör hedeflerini havadan ve karadan vuruyor. Sincar bölgesine yapılan bu hava harekâtı, bölgesel dengeleri etkilediği gibi Kürtlerin yol haritasını da etkileyecektir.

Kerkük’te yaşanan bayrak krizi ve son günlerde sürekli tekrarlanan Kerkük’ün Irak Bölgesel Kürt Yönetimi’ne ilhakı için yapılması düşünülen referandum söylentileri, Kuzey Irak Kürt yönetiminin bölge üzerindeki hedeflerini teyit ederken Celal Talabani’nin partisi olan KDP için de önemli anlamlar ifade etmektedir. Ortadoğu’da Kürtlerin temsilcisi kimdir? Kim olacaktır? Yıllardır bunun kavgası yapılırken, ibre dış etkilerle zaman zaman yön değiştirmektedir. Celal Talabani’nin Irak Cumhurbaşkanı seçilmesi tesadüfi olmadığı gibi, Mesut Barzani’nin yıllardır Irak Bölgesel Kürt Yönetiminin başında olması da tesadüfi değildir. PKK ve PYD gibi terör örgütlerinin de hedefinde tüm Kürtleri yönetme arzusu vardır. ABD’nin Ortadoğu’da bir Kürt Devleti kurma isteği bilinen bir gerçektir. Bu konuda açıklama yapan siyaset uzmanı eski asker Brad Cabana’nın, ABD’nin Suriye ve Irak’ta Kürt devleti kurma politikalarından vazgeçmediğini söylemesi, bu gerçeğin sadece bir örneğidir. [ii]

28 Mart’ta Kerkük’te kamu binalarına çekilen Kürdistan bayrağı, yepyeni bir krizi başlatmış ve Türkiye, tarihi bağlarının yanı sıra, çoklu etnik yapısı ve Kerkük’teki Türkmen varlığı nedeniyle bu konuya hem hassasiyet hem de ciddiyetle eğilmişti.

Yerel kaynaklarda “Mesut Barzani Kerkük’te böyle bir karmaşayı istemiyordu. Barzani, Kuzey Irak’ın bağımsızlığı için mücadele ederken Kürt milliyetçileri açısından önemli bir yer olan Kerkük’te böyle bir bayrak mevzuu gündeme geldikten sonra, Barzani bu konuya karşı çıkamadı. İç denklemler, Barzani’yi bu noktaya itti” şeklinde yorumlar yapılıyor.[iii]

Bayrak krizinin Kürdistan Yurtsevereler Birliği (KYB) mensubu Kerkük Valisi Necmettin Kerim’in attığı adımla başlamış olması, Eylül 2017’de yapılacak IKBY genel seçimlerinin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Zira Kerkük’e IKBY bayrağının çekilmesinin Kürt iç siyasetinde Necmettin Kerim ve KYB’nin popülaritesini yükselttiği yorumları yapılıyor.[iv]

Türkiye’nin Ortadoğu Kürt siyasetinde etkin destek verdiği isim, Mesut Barzani’dir. Türkiye, PKK ile mücadele başta olmak üzere bölgesel gelişmelerde Mesut Barzani ile iyi ilişkiler kurmayı tercih etmektedir. Bu nedenle, PKK – YPG’nin Kürt koridoru oluşturma çabalarına şiddetle karşı çıkan Türkiye’nin yaklaşan IKYB seçimlerinde Mesut Barzani’ye destek vereceğini düşünebiliriz.

IKBY’de Goran Hareketinin yükselişte olması ve bahsettiğimiz gibi KYB’nin bayrak krizi sonucunda kazandığı prestij karşısında Eylül ayına kadar Türkiye’nin Kuzey Irak siyasetini yakından takip etmemizde yarar görüyorum. Türkiye, Mesut Barzani’nin elini güçlendirecek adımları bu dönemde atabilir. Bu dönemde PKK–YPG terör örgütleri ile amansız bir mücadeleye gireceğimiz, gerekirse sınır ötesi harekât yapacağımız konusunda hiç şüphem yok.

ABD ve İran’ın Kuzey Irak’ta düzenlediğimiz hava saldırılarından rahatsız olması da politik dengeler üzerinde etkili olduğumuzu gösteriyor. Irak’ın Şii Başbakanı İbadi’nin, Türkiye’nin Sincar’daki PKK hedeflerine yönelik hava saldırısını Bakanlar Kurulu olarak kınadıklarını ifade edip “Türkiye’yi aynı saldırıyı yapmasın diye uyarıyoruz. Irak’ın derinliğini hedef alan bu saldırının hiçbir gerekçesi yoktur” demesi de dikkate değer.

Irak Kürt siyasetinde önemli bir yeri olan Irak Cumhurbaşkanı Fuat Masum, Celal Talabani’nin çocukluk ve silah arkadaşıdır. 1976’da Kürdistan Yurtseverler Birliği’ni (KYB) kuran iki kişiden biri olan Fuat Masum, 1992’de Kürdistan Bölgesinde kurulan ilk hükümetin başkanlığına seçilmiştir. 2004’te Saddam’ın devrilmesinden sonra kurulan ilk Irak Meclisinde başkanlığa seçilen, 2005’te milletvekili olarak Irak Meclisine giren ve iki dönem boyunca Irak Meclisi’ndeki Kürdistan İttifakı grubuna başkanlık yapan Fuat Masum’un, Celal Talabani sonrası KYB liderliği için en önemli aday olduğu söylenmekte.[v]

ABD’nin Kürtler için düşündüğü ve desteklediği bir başka siyasetçi de Salih Müslim’dir. PYD, tam adı ile Demokratik Birlik Partisi, 2003 yılında Kürtler tarafından Suriye’nin kuzeyinde Salih Müslim liderliğinde kurulmuş bir siyasi partidir. Kürt kantonları oluşturmak için partinin askeri kolu olan PKK bağlantılı YPG, ABD tarafından destekleniyor.

Suriye Demokratik Güçleri Sözcüsü Talal Silo, ABD’nin kendilerine zırhlı personel taşıyıcı verdiğini, daha önce ABD’den bu tarz bir yardım almadıklarını, sadece hafif silah ve mühimmat aldıklarını söyledikten sonra “Donald Trump’ın başında olduğu yeni ABD yönetiminin kendilerine desteğinin genişlediğini” ifade etti. SDG’ye göre bu yardım, Trump yönetiminin IŞİD’e karşı mücadelede kendilerine tam destek verdiğini gösteriyor.[vi]

Trump yönetiminin YPG – SDG’ye verdiği bu destek, Türkiye’nin Sincar ve Karakoç’a yaptığı hava saldırıları sonrasında belirgin bir şekilde ortaya çıkmıştı. ABD’li komutanların hava saldırısının olduğu bölgede incelemeler yaptıktan sonra ABD sözcüsünün “derin kaygı” duyduğunu açıklaması, ileriki günlerde ABD’nin YPG–SDG’ye destek vermeye devam edeceğini gösteriyor. Bu yüzden Menbiç’te olduğu gibi Sincar bölgesinde de ABD askerlerini fazlasıyla görürsek şaşırmayalım.

Ortadoğu Kürt siyasetine ABD’nin güçlü şekilde etki ettiği, yadsınamaz bir gerçektir. ABD, bölge üzerindeki planlarını gerçekleştirmek için uygun gördüğü Kürt aktörler ile ilişkilerini kuvvetlendirdiği gibi gerekli her türlü desteği vermekten geri durmuyor. ABD’nin Irak ve Suriye’de Kürt kantonlarını birleştirme çabaları da devam ediyor. Ancak Türkiye ve İran’ın bölgesel aktör olarak yaptığı hamlelerle dengeler değişmeler gösteriyor. Özellikle Türkiye’nin alacağı siyasi ve askeri kararlar ile ABD ve Rusya’nın tutumu, Kürt siyasetçileri için önemli yol haritası olacaktır.

 

Muhammed IŞIK

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız

__________________________

[i] http://www.timeturk.com/pemerge-pkk-nin-sincar-dan-cekilmesini-istedi/haber-600912

[ii] http://www.timeturk.com/cabana-abd-suriye-ve-irak-ta-kurt-devleti-kurmak-istiyor/haber-378330

[iii] http://www.ntv.com.tr/dunya/kerkukteki-bayrak-ve-referandum-krizinin-perde-arkasinda-neler-yasaniyor,U0cBbOJ7jUuJxfdD8HjE_A

[iv] http://www.aljazeera.com.tr/gorus/kerkukte-sorun-sadece-bayrak-mi

[v] http://www.ydh.com.tr/HD13048_fuad-masum.html

[vi] http://www.aljazeera.com.tr/haber/ypgye-abd-zirhi



img

1986 yılında Ankara’nın Çamlıdere ilçesinde doğdu. Orta öğrenimini Ankara’da tamamladıktan sonra Anadolu Üniversitesi İşletme Fakültesi ve daha sonra Medya ve İletişim’den mezun oldu. Yazarlık hayatına “Siyaset ve Düşünce” isimli internet sitesinde köşe yazarı olarak başladı. Daha sonra Fikri Kadim, Mimoza Haber, nokta32, Akdeniz Haber ve Dik Gazete sitelerinde köşe yazıları yayımlandı. Gerçek Tarih dergisinin yayın koordinatörlüğünü yürütmektedir.

Comments are closed

Benzer Gönderiler