Nizam Ahmet ORHAN
7 Ekim 2023 tarihinde Hamas’ın İsrail’e yaptığı saldırıyla birlikte İsrail ile Filistin arasında 100 yılı aşkın süredir devam eden husumet yeniden alevlenmiştir. Hamas’ın gerçekleştirdiği saldırı sonucunda 1400 İsrailli öldürülürken 220’den fazla kişi de rehin alınmıştır. (BBC, 2023) İsrail’in sivil ayrımı gözetmeksizin 7 Ekim’de Hamas’ın yaptığı saldırılara karşı başlattığı misilleme saldırılarında ise 22.835 kişi ölürken 58.166 kişi de yaralanmıştır. (Euronews:2024)
İki taraf arasında başlayan bu süreç çok kısa süre içerisinde dünya kamuoyunun gündemine oturmuştur. Peki iki ülke arasında yaşanan bu süreç nasıl başladı. Arz-ı Kenan veya Arz-ı Mukaddes yani günümüzdeki ismiyle Filistin için bu süreç çok uzun süre öncesine kadar dayanmamaktır. İsrail’in kurucu babası Theodor Herzl’in İstanbul’a ilk gelişi olan 1896 yılıyla birlikte başlamıştır. Ancak Sultan Abdülhamid Herzl’in niyetini anlamış ve buna izin vermemiştir. (Çağ:2024)
Ancak bütün dünyayı kasıp kavuran ve Osmanlı Devleti’nin yıkılmasıyla sonuçlanan 1. Dünya Savaşıyla birlikte Filistin 9 Aralık 1917 tarihinde İngilizlerin eline geçmiş ve İngiliz mandası haline gelmiştir. 14 Mayıs 1948 tarihine kadar devam eden bu süreç İngilizlerin çekilmesine kadar devam etmiştir. 1948 yılında İsrail’in bağımsızlığı kazanmasıyla birlikte dünya üzerindeki çeşitli ülkelerden binlerce Yahudi, İsrail’e göç etmiştir. 76 yıldır devam eden bu süreç içerisinde iki devlet arasında çatışmalar devam etmiş ve İsrail, Filistin’in topraklarının yüzde 85’ine el koymuştur. (AA:2024)
İsrail devleti her ne kadar sürecin kendileri tarafından başlatılmadığını Filistin topraklarının kendi meşru hakları olduğunu söylese de yaşanan 76 yıllık süreç içerisinde aslında İsrail’in o toprakları işgal ettiğinin bir göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaptığı saldırılarla kendini haklı çıkartacağını düşünmesine rağmen dünya kamuoyunda istediği desteği bulamayan İsrail kısa sürede attığı bu adımlardan geri dönmek zorunda kalmıştır. Türkiye Cumhuriyeti devleti ise yaşanan bu süreç içerisinde her zaman olduğu gibi mazlumun yanında olmuştur. Yaşanan saldırıdan kısa bir süre sonra her iki tarafa da sükûnet çağrısı yapmıştır. Ancak ne Türkiye’nin yaptığı bu çağrı ne de dünya kamuoyundan gelen bu tepkiler iki devlet arasında yaşanan bu savaşın son bulmasına sebep olmamıştır.
Son bulmayan bu savaş için başta Türkiye olmak üzere Avrupa ülkelerinde Filistin’e destek mesajları yağdığı gibi destek yürüyüşleri yapılmıştır. Ancak bu gösterilere yer yer kitlelerden tepki gelirken kimi provokatörler tarafından da kışkırtmalar yaşanarak halkımızla polisimiz ve askerimiz karşı karşıya gelmiştir. Türkiye Cumhuriyeti devleti ilk başlarda her iki tarafa da itidal çağrısı yapmış ve sürecin barış ile çözülmesi gerektiğini sürekli vurgulamıştır.
Ancak İsrail’in üst üste insanlık dışı yaptığı saldırılar sonucunda Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin üst düzey mercileri gerekli açıklamaları yaparak her zaman olduğu gibi bir kez daha mazlumların yanında olduğunu tüm dünyaya göstermiştir. Hatta tüm dünya ülkelerini İsrail’in uyguladığı bu insanlık dışı muameleye karşı gelmek için birlik olmaya çağırmıştır. Türkiye’nin yaptığı bu çağrıya rağmen başta Amerika olmak üzere Avrupa ülkeleri her zaman olduğu gibi buna karşı da kayıtsız kalmış ve adeta üç maymunu oynamıştır.
İsrail ile Filistin arasında yaşanan bu mesele giderek bir insanlık dramı haline geldiği gibi Orta Doğu’nun yeniden dizayn edilmesi açısından öne çıkacak bir sürecin de öncüsü olmuş olabilir. Çünkü İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın geçtiğimiz günlerde Filistin de uygulamayı düşündükleri “Dört Köşeli Plan”ı açıklamıştır. Gallant yaptığı açıklamada; “İsrail, Gazze’nin güvenliğini elinde tutacak. Ayrıca Gazze’nin yeniden inşasını da çok uluslu bir güç üstelenecek.” şeklinde ifade etmiştir. (Medyascop:2024)
Yapılan açıklamadan yola çıkarak şu öngörüyü yapmak belki de doğru olacaktır. Birleşmiş Milletler verilerine göre, 1.9 Milyon kişi yerinden edilmiş ve Filistin şehri bir harabeye dönmüştür. (EuroNews:2024) Bu harabeye dönen ve 1.9 Milyonluk nüfusun yerine yıllar öncesinde de olduğu gibi belki de milyonlarca Yahudi yerleştirilerek Büyük İsrail Devleti’ne bir adım daha yaklaşılması sağlanacaktır.
Ayrıca çok uluslu bir gücün burada inşa sürecini üstlenmesiyle çeşitli çıkar amacı güden devletlerin de kendi ülke vatandaşlarının oradaki güvenliği sağlamak amacıyla oraya gitmesinin anahtarı olacaktır. Başta İngiltere olmak üzere yıllardır farklı ülkelerde sömürge faaliyetleri olan ülkelerin bölgeye intikal etmesiyle birlikte Orta Doğu’da yeniden beklenmedik bir savaş çıkacaktır. O bölge de yaşanacak olası bir savaşla birlikte yeni bir göç dalgası da başlayacaktır. Bundan dolayı Orta Doğu’da atılacak herhangi bir adımın çok iyi düşünülmesi ve orada bir kibritin kıvılcımıyla tutuşacak samanların alev almaması için atılacak adımların çok dikkatli atılması gerekmektedir.
Kaynakça:
İsrail-Hamas Savaşında 3’üncü ay geride kaldı, Gazze’de son durum ne?, https://tr.euronews.com/2024/01/07/israil-hamas-savasinda-3uncu-ay-geride-kaldi-gazzede-son-durum-ne , Erişim Tarihi: 08.01.2024
İsrail’den savaş sonrası için Gazze planı: Filistin Yönetimi’nin yetkileri sınırlandırılacak, güvenlik kontrolü İsrail’de olacak, https://www.bbc.com/turkce/articles/cxrwxxnvl74o , Erişim Tarihi: 08.01.2024
İsrail’den savaş sonrası Gazze planı: Sınırlı Filistin yönetimi olacak, güvenlik İsrail’de kalacak, https://medyascope.tv/2024/01/05/israilden-savas-sonrasi-gazze-plani-sinirli-filistin-yonetimi-olacak-guvenlik-israilde-kalacak/ , Erişim Tarihi:08.01.2024
İsrail-Hamas savaşı neden diğer savaşlara benzemiyor?, https://www.bbc.com/turkce/articles/c3g2zr0xp2vo , Erişim Tarihi: 08.01.2024
İsrail-Filistin Sorunu, https://businessdiplomacy.net/tr/israil-filistin-sorunu/ , Erişim Tarihi: 08.01.2024
İsrail-Filistin sorunu nasıl başladı?, https://www.bbc.com/turkce/articles/crg3gv17p00o , Erişim Tarihi: 08.01.2024
İsrail-Filistin sorunu ve haritalarla yıllar içinde değişen sınırlar, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54176065 , Erişim Tarihi: 08.01.2024
Abdülhamid, Yahudilere Kudüs yerine Irak’ı teklif etti, https://www.indyturk.com/node/628476/haber/abd%C3%BClhamid-yahudilere-kud%C3%BCs-yerine-irak%C4%B1-teklif-etti , Erişim Tarihi: 08.01.2024
Comments are closed