Merkezimizce 2024 yılında düzenlenen okuyucularımıza açık etkinliklerin 7’ncisi, Milli Güreşçimiz Ahmet AK’ın sunumuyla “Türkiye’nin Olimpiyatlardaki Dünü Bugünü ve Yarını” başlıklı bir söyleşi şeklinde gerçekleşti.

Aynı zamanda “Türk Sporunda Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, “Avrupa da ve Türkiye de Spor”, “Türk Spor Teşkilatı Mevzuat”, “Dünden Bugüne Olimpiyatlar”, “Madalyanın Öteki Yüzü”, “Uzun Vadeli Sporcu Gelişimi ve Yeniden Yapılanma” ve “Annelerin Şampiyon Çocukları” adlı yayınlanmış kitapları bulunan Sayın AK’a bilgilendirici sunumu için teşekkürlerimizi sunarız.

SÖYLEŞİDEN NOTLAR:

Modern olimpiyatlar, ilk olarak 1896’da Atina’da başladı. Osmanlı İmparatorluğu, 1908’de olimpiyatlara katılmak için müracaat etti. 1911’de Osmanlı İmparatorluğu’nun üyeliği kabul edildi ama 1924’e kadar olimpiyatlara katılım olmadı.

Türkiye’de ilk spor salonu, 1949’da İstanbul Spor Sergi Salonu ismiyle Harbiye’de inşa edildi.

Paris’te düzenlenen dünyanın en büyük ve en prestijli spor organizasyonu kabul edilen olimpiyat oyunları yeni tamamlandı. Çok uzun yıllardır ilk defa ülke olarak hiçbir branşta altın madalya kazanamadık. 3 gümüş 5 bronz madalya ile dünya sıralamasında 64. olduk. Daha önce katıldığımız olimpiyatlarda, en kötü 44. olmuştuk.

Türkiye’de 69 spor federasyonu var. Her birine yıllık en az 20 milyon, en çok 300 milyon TL arasında bütçe veriliyor. Buna rağmen, 2024 olimpiyatlarında sadece 8 madalya kazanabildik.

Türkiye’de 2013’te yayımlanan Resmi Gazete’deki yönetmeliğe göre altın madalya sahibi sporculara 1000 Cumhuriyet altını, gümüş madalya alanlara 600 Cumhuriyet altını, bronz alanlara da 300 Cumhuriyet altını veriliyor. Cumhuriyet altınının güncel fiyatı 17 bin 718 lira. Yani, altın madalya kazanan sporculara 17 milyon 718 bin TL, gümüş alanlara 10 milyon 630 bin TL, bronz kazananlara da 5 milyon 315 bin TL değerinde altın takdim ediliyor.

5774 sayılı Kanun ile Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından olimpik, paralimpik ve defolimpik spor dalları içinde kabul edilmiş spor dallarının büyükler kategorisinde; olimpiyat oyunlarında, Dünya veya Avrupa şampiyonalarında ferdi ya da takım sporlarında takım halinde birinci, ikinci ve üçüncü olan amatör sporcular ile bunların ölümü halinde bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocuklarına ve takım halinde olimpiyat veya dünya şampiyonu olmuş amatör sporcuların milli takım teknik direktör ve antrenörlerine önemli haklar sağlanmaktadır. Bunlar arasında:

• 40 yaşını doldurdukları tarihten başlatılmak üzere ve Türk vatandaşlığını korudukları müddetçe Cumhurbaşkanı kararı ile “Sporcu Şeref Aylığı” adı altında aylık bağlanır. Bunlardan %40 üzerinde engelli olanlar için yaş şartı aranmaksızın aylık bağlanır. Bunların ölümü halinde, kanuni mirasçıları aylık hakkından istifade ederler.
• Devlet sporcusu seçilenler VIP salonlarını kullanabilirler. Bu Kanun kapsamında Sporcu Şeref Aylığı bağlanan ve Devlet Sporcusu unvanı verilen sporculara müracaatları halinde “Hususi Damgalı Pasaport” verilir.

Ayrıca milli sporcular:

• Ömür boyu tüm toplu taşıma araçlarından ücretsiz faydalanırlar.
• KPPS’den muaf olarak direkt memur veya öğretmen olabilirler.
• Konutlarındaki elektrik ve su faturalarında %40 indirim sağlanır.
• Kredili Yurtlar Kurumunda öncelik sağlanmaktadır.
• BESYO bölümlerinin %3’ü milli sporculara ayrılmaktadır.

Anayasasında spora yer veren ilk ülkeyiz. “Sporun geliştirilmesi ve tahkim” başlığını taşıyan Anayasa’nın 59. Maddesi:

“Devlet, her yaştaki Türk vatandaşlarının beden ve ruh sağlığını geliştirecek tedbirleri alır, sporun kitlelere yayılmasını teşvik eder. Devlet başarılı sporcuyu korur.

Spor federasyonlarının spor faaliyetlerinin yönetimine ve disiplinine ilişkin kararlarına karşı ancak zorunlu tahkim yoluna başvurulabilir. Tahkim kurulu kararları kesin olup bu kararlara karşı hiçbir yargı merciine başvurulamaz.”

hükümlerini içermektedir.

Bütün bu imkanlara rağmen yeterli başarı elde edilememesinin arkasında, mevzuat ile uygulamanın uyuşmaması ve denetim eksikliği yer almaktadır. Gençlik Bakanlığının 202 müfettişi bulunmaktadır ama yeterli denetim yapılmamaktadır.

Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerinde branşı spor olmayan çok sayıda il müdürü bulunmaktadır. 81 il müdürünün sadece üçte biri spor mezunudur.

Federasyon yönetimleri seçimle iş başına gelmektedir ama yönetim üyeleri için liyakat temelli kriterler bulunmamaktadır.

Milli takımların hocalarının yabancılardan seçilmesi de dikkate değer bir husustur. Türkiye’de 300 bine yakın antrenör varken, yabancı hocalarla çalışma tercihini anlamak zordur. Örneğin Türkiye Kadın Voleybol Milli Takımı’nın İtalyan antrenörü Santarelli, olimpiyatlar öncesinde oyuncuları 20 gün tatile gönderdi. Oysa oyuncuların en sıkı çalışmaları ve motive olmaları gereken dönemdi bu zaman dilimi.

Türkiye’nin spora yönelik devlet politikasına ihtiyaç vardır.

Olimpiyatlar sadece skorlardan ibaret değildir. Arka planda şekillendirilmeye çalışılan bazı şeyler vardır. Dünyaya belli hayat tarzları dayatılmaktadır. Örneğin Paris Olimpiyatları’nda LGBT propagandası aşikar şekilde yapıldı. Türkiye buna tepki gösterdi ama 25-27 Ekim 2022 tarihlerinde Antalya’da toplanan Avrupa Konseyi 17. Spordan Sorumlu Bakanlar Konferansı’nda Türkiye, cinsiyet eşitliği kavramını içeren bildirgeye de imza atmıştı.