Bağış Sepeti

Yasal Uyarı: Kaynak gösterilmeden ve açık link verilmeden sitede yer alan yazılar kullanılamaz.

Etnik ve Dini Yapılar

ALEVİLERE İLİŞKİN BAZI YANLIŞ SİYASAL ALGI VE İDDİALAR

Rasim BOZBUĞA
Rasim BOZBUĞA

Türkiye’deki en önemli üniversitelerden birinden Siyaset Bilimi eğitimi almış bir arkadaşımla konuşurken, 28 Şubat Generallerinin ve İrticaya Karşı Hareket Planını hazırladığını iddia ettiği Dursun Çiçek’in Alevi olduğunu, PKK’nın da Alevi kontrolünde bir örgüt olduğunu söylemişti. Bunların yanlış tespitler olduğuna onu güçlükle ikna edebilmiştim.

Çevremdeki insanlarla konuşunca Alevi toplumuna ilişkin buna benzer çok fazla yanlış bilgiye sahip olduklarına şahit oldum. Bu nedenle yukarıdakilere benzer öne çıkan bazı yanlış algı ve bilgilere ilişkin açıklamaları, aşağıda 12 başlık halinde bilginize sunuyorum.

1-) 28 Şubat Generalleri Alevi miydi?

28 Şubat post modern darbe girişiminde Genelkurmay Başkanlığı kadrosu aşağıdaki gibiydi. Bu kadroda yer alanlar arasında Alevi bulunmamaktadır.

Genelkurmay Başkanı İsmail Hakkı Karadayı, Genelkurmay 2. Başkanı Çevik Bir, Kara Kuvvetleri Komutanı Hüseyin Kıvrıkoğlu, Deniz Kuvvetleri Komutanı Güven Erkaya, Hava Kuvvetleri Komutanı Ahmet Çörekçi, Jandarma Genel Komutanı Teoman Koman, Genelkurmay Genel Sekreteri Erol Özkasnak, Zırhlı Birlikler Eğitim Tümen Komutanı Erdal Ceylanoğlu, MGK Genel Sekreteri İlhan Kılıç, Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı Doğu Aktulga.

2-) Dursun Çiçek Alevi midir?

Dursun Çiçek, Sünni kökenden gelmektedir.

3-) PKK komuta kademesi Alevilerin kontrolü altında mıdır?

Çokça iddia edildiğinin aksine PKK’da Sünni kökenli Kürtlerin hegemonyası bulunmaktadır. PKK’nın en üst yönetiminde liderlik yapan Öcalan, Bayık ve Karayılan, Sünni kökenlidir. 2016 yılı itibariyle, PKK/KCK Başkanlık konseyinde Sünni kökenden gelenlerin üstünlüğü bulunmaktadır.

Yaptığımız kaba incelemeye göre İçişleri Bakanlığının yayınladığı en üst düzey PKK yöneticilerini de içeren en çok arananlar (kırmızı) listesinde Sünni kökenli PKK yöneticileri, toplam yöneticiler içerisinde %70’i oluşturmaktadır. Kırmızı, Mavi, Yeşil, Turuncu, Gri (en çok arananlar) listeler dikkate alındığında ise PKK yöneticileri içerisinde Sünni kökenlilerin oranı % 85’ten fazladır.

Kırmızı listede Alevi oranının kısmen yüksek olmasının sebebi; PKK’nın sol/sosyalist çizgisinin güçlü olduğu dönemin etkisinden kaynaklandığı değerlendirilmektedir. Bu nedenle bu grup ağırlıklı olarak yaşlı PKK’lılardan oluşmaktadır.

4-) PKK militanları içinde Alevi oranı yüksek midir?

PKK’nın militanları arasındaki Alevi oranı çok düşüktür (PKK militanları üzerine yapılan çalışmaların işaret ettiği üzere %5’in altındadır). Bunda genel Alevi nüfusu oranın düşük olmasının yanı sıra Alevilerin diğer sol örgütlere yönelmesi de etkilidir. Ayrıca PKK’nın sol çizgiden uzaklaşıp etnik milliyetçi çizgisinin güçlenmesinin de bunda etkisi bulunduğu değerlendirilmektedir.

5-) HDP çizgisine en fazla oy verenler Kürt Aleviler midir? 

Sünni Kürtlere kıyasla Alevi Kürtlerin HDP çizgisi partilere oy verme oranı çok daha düşüktür. HDP çizgisinin en fazla oy aldığı bölgeler Sünni Kürt nüfusunun yoğun olarak yaşadığı bölgelerdir. Alevi Kürtlerin yaşadığı bölgelerdeki oy durumu ile Sünni Kürtlerin yaşadığı yerlerdeki oy verme eğilimi kıyaslandığında, Sünni Kürtlerin HDP’ye Alevi Kürtlere kıyasla 2-3 kat daha fazla oy verdiği görülmektedir.

5-) PKK’ya katılım en çok Tunceli’den midir?

Nihat Ali Özcan’ın bu konuda yaptığı çalışmanın da gösterdiği üzere, toplam PKK militanları içinde Tuncelilerin oranı sadece %3’tür. Yine bu çalışma, PKK’ya en yüksek katılımın Diyarbakır (PKK militanlarının %16’sı) olduğunu göstermektedir. Nüfusa oranla en yüksek katılım ise Hakkari’dendir.

6-) Tunceli’nin hepsi ya da çoğunluğu Alevi Kürt müdür?

Tunceli’de nüfusun çoğunluğunu Alevi Zazalar oluşturmaktadır. (Tahminlerimize göre) %15-20 oranında Alevi Kürt nüfus da bulunmaktadır. PKK, Zaza Aleviler arasında oluşan Zazalık ve Alevilik bilincinden rahatsızdır. PKK, yayınladığı bildirilerle bu rahatsızlığını dile getirmiştir.

"TÜRKİYE'DE ALEVİ NÜFUSU" Okumak için tıklayınız.
TÜRKİYE’DE ALEVİ NÜFUSU” Okumak için tıklayınız.
"ALEVİ VE CAFERİLERİN TALEPLERİ" Okumak için tıklayınız.
ALEVİ VE CAFERİLERİN TALEPLERİ” Okumak için tıklayınız.

.

.

.

.

.

.

.

7-) Abdullah Öcalan Alevi midir?

Abdullah Öcalan, Sünni kökenden gelmektedir. Alevi değildir.

8- Dursun Karataş Alevi midir?

Dursun Karataş, Sünni kökenden gelmektedir.

9-) DHKP-C birAlevi örgütü müdür?

DHKP-C Örgütünün Alevi bir örgüt olduğu hep iddia edilegelmiştir. Bununla birlikte realitede bu iddiayı destekleyecek yeterli kanıt bulunmamaktadır. Örgütün ölen lideri Dursun Karataş, Elazığlı olup Sünni kökenden gelmektedir. Şuanki lideri olduğu söylenen Musa Aşoğlu da Sakarya Hendek doğumlu olup Sünni kökenden geldiği ifade edilmektedir. DHKP-C üyesi olarak İçişleri Bakanlığının en çok arananlar (kırmızı) listesinde (Ekim 2016 itibariyle) yer alan diğer iki kişi olan Faruk Ereren (Ordu) ile Zerrin Sarı’nın (Osmaniye) mezhebi kökeni net olarak tespit edilememiştir. Bununla birlikte her ikisinde Sünni kökenden geldiği ihtimalinin yüksek olduğu değerlendirilmektedir.

Çatışmalarda öldürülen örgüt militanlarında ise Alevi kökenden gelenler olduğu gibi, Sünni kökenden gelenler de bulunmaktadır. Kısaca örgütte mutlak manada Alevi üstünlüğü görülmemektedir. Örnek olarak Savcı Mehmet Selim Kiraz’ı öldüren iki DHKP-C’linin de cenazesi Cem Evinden değil, Camiden kaldırılmıştır.

10-) Alevi Kürt yok mudur?

Kürtçe konuşan ve kendini Kürt olarak tanımlayan Alevilerin mevcut olması, “Kürt Alevi yoktur” iddiasını temelden çürütmektedir.

11-) Tunceli Alevileri Ermeni kökenli midir?

Osmanlı kaynaklarında bahsedilen aşiretlerinin halen mevcut olması ve toplu mezhep değiştirmeye dair kayıtların bulunmaması, Tunceli Alevilerinin Ermeni kökenli olduğuna ilişkin iddiayı temelden çürütmektedir. Bireysel hikâyeler (kız kaçırma, çocuk evlat edinilmesi gibi) söz konusu olsa bile “Ermeni köken” iddiasını destekleyecek deliller mevcut değildir.

12-) Alevilerin hepsi her zaman sol partilere mi oy atmıştır?

Aleviler 1950’li yıllarda ağırlıklı olarak sağ çizgideki Demokrat Partiye oy vermişlerdir. Zamanla sol partilere yönelmişlerdir. Günümüzde Aleviler, ağırlıklı olarak sol partilere oy verseler de sağ partilere oy veren Aleviler de bulunmaktadır.

Not: Türkiye’de kişilerin mezhebi kökenini, bu konuda resmi bilgiler bulunmadığı için bilmek oldukça zordur. Bu çalışmada bahsi geçen kişilerin; doğum yeri, aile kökeni, varsa aile üyelerine ait bilgiler, cenaze töreni gibi birçok bilgi kullanılarak mezhep kökeni tespit edilmeye çalışılmıştır. Yanlış bilgi vermemek için detaylı ve titiz bir çalışma yürütülmüştür. Bununla birlikte buradaki bilgilerin mutlak manada doğru olduğunu da iddia edilemez.

.

Rasim BOZBUĞA

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız.

img

Sahipkıran Stratejik Araştırmalar Merkezi (SASAM); 1 Aralık 2012 tarihinde kurulmuş, Ankara merkezli bağımsız bir düşünce kuruluşudur. Sahipkıran; Müşteri (Jupiter) ve Zühre’nin (Venüs) aynı hizada (bir burçta) oldukları zamanda doğan kişilere atfedilen bir sıfattır. Bu kişilerin cihangir olacaklarına inanılır. Cengiz ve Timur Hanların Sahipkıran oldukları bilinmektedir. Türk Dil Kurumunun yayınladığı güncel sözlükte, Sahipkıran için; “güçlü ve üstün hükümdar” tanımı yapılmaktadır.

Comments are closed

Benzer Gönderiler